rp_nauka34.jpgZ nasion różnych roślin wydobywa się olej. Na wartość pokarmową produktów ubocznych uzyskiwanych z olejarni wpływa rodzaj i jakość nasion oraz w znacznej mierze wstępne przygotowanie surowca i sposoby wydobywania z niego oleju: przez tłoczenie, wyciskanie i ekstrahowanie. W wyniku tłoczenia rozdrobnionych i podgrzanych nasion uzyskuje się twarde płytki różnych kształtów i wielkości, zwane makuchami. Zawierają one od 6 do 10% oleju. Obecnie rzadko spotyka się je na rynku, gdyż pochodzą z przypadkowego importu lub z chałupniczych olejarni, istniejących jeszcze gdzieniegdzie na terenie kraju. Nowym urządzeniem do wyciskania oleju z nasion są prasy ślimakowe, tłoczące olej systemem ciągłym, przy czym temperatura wzrasta do 150?170°C. Uzyskiwany przy tym produkt uboczny w postaci większych lub mniejszych grudek, grubej śruty, tzw. ekspellery, zawiera jeszcze 4?5% tłuszczu; gdy pozostały tłuszcz ekstrahuje się dodatkowo za pomocą rozpuszczalników, wówczas pozostaje go najwyżej 1%. Trzecim sposobem wydobywania oleju z nasion jest bezpośrednie ekstrahowanie go za pomocą różnych rozpuszczalników. Metodę tę najczęściej stosuje się w odniesieniu do nasion zawierających poniżej 35% tłuszczu. Przed ekstrahowaniem ziarno miele się bardzo drobno, a śrutę po usunięciu z niej rozpuszczalnika poddaje się ogrzewaniu parą w celu usunięcia resztek rozpuszczalnika.