rp_nauka56.jpgAgat to odmiana charakteryzująca się prążkowaną, pasmową budową. Występuje w formie niepozornych brył o kształtach kulistych, w kształcie migdału lub brył nieregularnych, o wielkości od milimetrów do wielu metrów. Z zewnątrz bryła agatu wygląda jak zwykły kamień, a bogactwo barw i wzorów ukazuje dopiero po przecięciu. Pasmowa budowa składająca się z odmiennie zabarwionych warstw, mniej lub bardziej regularnie koncentrycznych względem środka bryły, powstaje w wyniku okresowej zmiany barwnika doprowadzanego wraz z roztworem krzemionki podczas krystalizacji kolejnych warstw agatu. Różnorodność zabarwienia w różnych warstwach i w różnych bryłach oraz różnorodność wzorów, w jakie układają się odmiennie zabarwione warstwy, uniemożliwia znalezienie dwóch identycznych lub nawet podobnych egzemplarzy tego kamienia. W zależności od rodzaju uwarstwienia wyróżnia się agaty: wstęgowy o warstwach ułożonych regularnie, oczkowy o budowie pierścieniowej, krajobrazowy z obcymi wtrąceniami w formie ?widoczków” z jeziorem, plażą, lasami itp., dendrytyczny z wtrąceniami obcych kryształów, dendrytów, jakby rysunkiem mchów, drzew lub całych lasów, wtopionych w kamień, i wiele innych. Poszczególne warstwy mogą być różnobarwne lub na przemian białe i czarne (onyks), albo białe i czerwone (sardonyks).