Obdarzenie miłością
Na podstawie fizycznego i psychicznego rozwoju dziecka matka może ocenić, czy „wykonanie planu” przebiega prawidłowo. Jest dobrym znakiem, kiedy około połowy pierwszego roku życia dziecko rozwija przywiązanie do osoby matki, rozpoznaje ją, poszukuje jej i stopniowo coraz bardziej reaguje na jej odejście i nieobecność. Empatyczna matka rozpoznaje i rozumie sposoby reagowania swego dziecka. Może to być płacz, niepokój, niezwykłe pobudzenie, bezsenność albo wycofanie się w sen, okazanie rozpaczy w chwili jej powrotu, zmiana nawyków związanych z jedzeniem oraz wiele innych. Jest to całkiem sprzeczne z powszechnym przekonaniem, że wszystko jest w porządku, jeśli „dziecku wcale to nie przeszkadza i jeśli ono nawet tego nie zauważa”. Takie obojętne zachowanie może znaczyć, że dziecko nie dokonało przełomowego kroku w rozwoju: jego zainteresowanie nie przesunęło się z zaspokajania potrzeb na osobę spełniającą te potrzeby. Dziecku mógł się nie powieść ten rozwojowy krok, mógł zostać odroczony, lub też dokonać się tylko częściowo, jeśli wczesne potrzeby niemowlęcia nie zostały zaspokojone w dostatecznie dobry sposób lub jeśli osoba pielęgnująca je nie była dla niego konsekwentnie i wystarczająco przewidywalna, by wytworzyć w nim ufne oczekiwanie i zasłużyć na obdarzenie miłością. Mnożący się opiekunowie, podobnie jak niewłaściwa opieka w ciągu pierwszego roku życia dziecka, sprawiają, że pozostaje ono egoistycznie skoncentrowane na własnych potrzebach, a w kontaktach z innymi ludźmi skupia się przede wszystkim na tym, jak dany człowiek je obsługuje; cechy osobowe tego człowieka są mniej ważne.
